Dat blijkt ook uit het financieel perspectief van Weststellingwerf. En dus nemen de zorgen bij het college toe, zo blijkt bij de presentatie van de voorjaarsnota en kadernota, waarin de inkomsten en uitgaven worden bijgesteld.

Signaal afgeven

Het college vindt het belangrijk dat de Friese gemeenten samen het gevecht om extra geld uit Den Haag aangaan. ,,Met dit structurele tekort vanaf 2026 willen we een signaal afgeven aan het Rijk. Een signaal dat we ons zorgen maken, dat er een structurele oplossing moet komen en een adequate bekostigingssystematiek. Samenwerking is ook nu essentieel en maakt ons sterker.’’

Ravijnjaar

Er wordt zelfs gesproken over ‘het ravijnjaar 2026’. Mogelijk dat gemeenten wel de kans krijgen meer belasting te innen, maar zeker is dat nog niet. Voor 2026 komt het Rijk wel met een incidentele bijdrage. Het college hoopt dat dit ook gebeurt in 2027 (landelijk een miljard euro). Anders dreigt voor dat jaar een tekort van 2,4 miljoen euro. Voor 2026 gaat het om 1,8 miljoen euro.

Prijsstijgingen

Het lijkt er niettemin op dat Weststellingwerf toch ook zelf maatregelen moet nemen om niet in de problemen te komen. De gemeente komt met een deel van de budgetten door alle prijsstijgingen niet meer uit. Voorbeelden zijn de tarieven voor leerlingenvervoer, wmo-tarieven, subsidies en energie, schoonmaak en verzekeringen. En inkomsten dalen ook. Zo is de invoeringsdatum voor de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging definitief vastgesteld op 1 januari 2024. Vanaf dat moment verhuizen taken naar de private sector en komen er minder leges binnen.

Jeugdzorg en Oekraïense vluchtelingen

Op basis van de werkelijke kosten in 2022 en de declaraties over het eerste kwartaal van dit jaar is de prognose dat de gemeente bij jeugdzorg structureel 1.200.000 euro hoger uitkomt dan is begroot voor 2023 en verder. Het college verwacht dit jaar voor 2.150.000 euro aan kosten voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Te denken valt dan aan huisvestingskosten, zorgkosten, beveiligingskosten en leefgeld. Met de aanschaf van tijdelijke woningen creëert de gemeente extra woonruimte. Dat kost 416.000 euro. ,,Wij gaan er vanuit dat de kosten die zijn gemaakt voor de opvang van vluchtelingen worden vergoed door het Rijk.’’ De gemeentelijke bijdrage aan de Veiligheidsregio stijgt. Voor het onderdeel gezondheid is dit structureel 93.000 euro.

Bestemming Noordwolde

Het project Bestemming Noordwolde stopt eind dit jaar. Er zijn volgens het college een aantal waardevolle vernieuwingen op sociaal terrein gerealiseerd. Het jongerennetwerk Noordwolde loopt volgens de gemeente gevaar zonder begeleiding. Je kunt die jongeren nu niet laten vallen, zo is de boodschap. De toekomst van initiatieven die met ’t Buurthuus zijn ontwikkeld staan na dit jaar ook op losse schroeven. ,,Stoppen met al de genoemde activiteiten betekent een forse desinvestering, misgelopen kansen voor de rest van de gemeente en voor Noordwolde een teleurstellende afronding van de laatste fase na 14 jaar. Ook de ervaringen met de Talentenplek zijn zo positief dat we de Talentenplek in Noordwolde willen borgen na 2023 en ook uitbreiden naar Wolvega vanaf 2023.’’ Bestemming Noordwolde krijgt voor 2024 en 2025 27.000 euro en voor 2026 en 2027 22.000 euro.

Leader programma

Het EU-Leader programma is een subsidieprogramma dat gericht is op financiering van projecten op het platteland. In totaal komt er voor de regio Zuidoost-Friesland gedurende vier jaar 3,7 miljoen euro aan Leader-subsidie beschikbaar. Van de gemeenten wordt ook geld gevraagd. Voor Weststellingwerf betekent dit over een looptijd van vier jaar een bijdrage van 100.000 euro, 25.000 euro per jaar. Maar omdat de uiteindelijke regeling pas in de tweede helft van dit jaar wordt opengesteld, gaat het voor 2023 en 2027 om de helft van dat bedrag.

Grote investeringen

Over een aantal grote investeringen moet de gemeenteraad nog een besluit nemen, zoals 1,5 miljoen euri voor de aanpassing van de Lycklamaweg in Wolvega, 580.000 euro voor de derde fase van het fietspad langs De Linde, opgeteld een miljoen euro voor gebiedsontwikkeling Spokedam en Noordwolde, een miljoen euro voor verbetering van de verkeersstromen door Wolvega, 600.000 euro voor verbetering van de zwemgelegenheden, 500.000 euro voor onderhoud van wegen en fietspaden en 100.000 euro voor een ontmoetingslocatie in Wolvega. De raad heeft zelf onlangs besloten het geld voor het centrumplan Wolvega gefaseerd beschikbaar te stellen.