Eerst werden de schilderijen op zolder tentoongesteld, maar met het uitdijen van de collectie werd het statige voorhuis, met onder meer de raadszaal, in gebruik genomen. De aanbouw van het gemeentehuis in de tachtiger jaren wordt nu gebruikt voor andere fraaie verzamelingen: glaskunst, Drentse kunstschilders, internationale schilders en exposities. Het echtpaar Henk en Erna Plenter zijn de oprichters van het museum dat in 1998 werd geopend. Henk Plenter overleed in 2010.

Best geklede juf

Erna Jansen (1950) kwam ter wereld in Rotterdam en groeide op in Zevenaar. Ze komt uit een kunstminnend gezin. Haar moeder schilderde en de kinderen werden regelmatig naar musea meegenomen. Ze volgde de kweekschool, nu de Pabo. Via het behalen van applicaties werd ze docent biologie en tekenen aan het lyceum in Bilthoven. Ze had liefde voor het doceren en stelde het op prijs om met aandacht gekleed voor de klas te staan. Dat bezorgde haar de titel als de best geklede juf van de school. De kleding kocht en koop ze nog steeds bij de kringloop.

Matisse

Ze ontmoette op het lyceum haar partner Henk Plenter, ook docent. Ze hadden een gezamenlijke passie, namelijk kunst kijken en later kopen. Ze trokken de wereld over en bezochten vele musea en tentoonstellingen. In Frankrijk liet een tentoonstelling van Matisse grote indruk achter. Toen ze in Nederland in de gelegenheid waren een Matisse te kopen, werd er niet geaarzeld. Ze kochten een zeefdruk voor een flinke som geld. In de loop der jaren werd het steeds duidelijker dat het om een vervalsing ging en de zeefdruk verdween zoetjesaan naar zolder.

De vervalser werd na twaalf jaar opgespoord, maar omdat er geen aangifte lag, werd hij niet vervolgd. Menig museum en galerie hield de lippen op elkaar om niet met valse kunst te geassocieerd te worden.

De tekst gaat verder na de foto

Huis te klein

Kunstaankopen in huize Plenter kwamen in een stroomversnelling en het huis werd te klein. Erna Plenter: ,,Er komt niks bij, als er niet eerst wat uit gaat.” Henk zijn wens was om bij zijn pensionering een museum op te richten. Na enig zoekwerk kwam het gemeentehuis in Vledder voorbij. Voor Erna was het ook van belang dat het te behappen moest zijn qua boekhouding en schoonmaak: ,,Ik zie vaak de beren op de weg”. Henk was de man achter de ideeën en fantasieën en hij hield zich met de praktische zaken minder bezig.

Veiling

Op 5 juni 1998 werd het museum geopend en het werd vervolgens drukbezocht door bezoekers en de media. De afdeling valse kunst verspreidde als een lopend vuurtje en dat werd in de media breed uitgemeten. Al snel meldden zich eigenaars met vals werk. De Plenters vertikten het om hiervoor geld uit te geven om het criminele circuit niet te stimuleren. Voor uitbreiding van de niet echte collectie werd in het begin ook nog wel eens een veiling bezocht, maar veilinghuizen boden hun ook vals werk aan wanneer de inbrengers hun vervalsing niet kwamen ophalen.

Vrijwilligers

Van begin af aan was het een stichting, maar met een slapend bestuur. Het idee was oorspronkelijk om een museum met echte kunst op te zetten, maar de toeloop en belangstelling voor de valse kunst was zo groot dat men besloot het over een andere boeg te gooien. Na het overlijden van haar man stond Erna Plenter er bijna alleen voor. Niet helemaal, want in de loop der jaren waren er al tientallen vrijwilligers die zich inzetten. Maar de organisatie en eindverantwoordelijkheid lag bij haar. Er brak een moeilijke tijd voor haar aan. Door de hectiek van het bedrijf en sterfgevallen in de privésfeer kwam ze er niet aan toe de dood van haar man te verwerken. In 2016 deed ze een stap terug: ,,Ik was op.”

De tekst gaat verder na de foto

Reizen

Inmiddels was er een nieuw bestuur en kreeg het museum een ANBI status. Glaskunst en eigen kunst werd in bruikleen gegeven, het gebouw en de grote collectie valse kunst werd aan de Stichting Museums Vledder geschonken. Voor Erna was dat een moment om te gaan reizen. Ze maakte lange en korte trips. Ondertussen nam cultuurhistoricus René Loesberg de honneurs waar.

Terugkeer

Vanaf 2019 is Erna twee jaar niet actief geweest. Interne problemen noodzaakten haar en Loesberg om terug te treden. Maar in 2022 werd ze benaderd of ze niet wilde terugkomen. René Loesberg, haar steun en toeverlaat van weleer, kwam ook terug, maar nu in de functie van coördinator dagelijkse zaken en conservator valse kunst. Sindsdien geeft Erna rondleidingen op een van de dagen en tevens is ze conservator Glaskunst.

Valse kunst komt nog maandelijks binnen. Via de RKD (Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis) heeft haar man destijds veel uitgezocht. Tegenwoordig houdt Loesberg zich bezig met het achterhalen en analyseren van de herkomst van de werken.

Terugkijkend was het een titanenklus, maar een heel interessant tijdperk in mijn leven, zegt Plenter. ,,Het is goed geweest dat ik even afstand heb kunnen nemen en me minder verantwoordelijk hoefde te voelen voor het reilen en zeilen van het bedrijf. Ik ben blij dat ik terug ben, zelfs blijer dan ik had gedacht. Het is een fijn idee een betrokken bestuur en een deskundige collega achter me te hebben.”

En hoe nu verder?: ,,Voorlopig blijf ik rondleiden op de zondagen.”

www.museumvalsekunst.nl