In Oosterstreek gevonden molensteen is weer ‘thuis’

De in Oosterstreek opgegraven molensteen krijgt een plekje bij molen Windlust in Noordwolde. V.l.n.r. Arie Hoogeveen, voorzitter stichting De Oosthoek (eigenaar van de molen), bestuurslid Jaap Brouwer (met muts), molenaar Sake Bergsma en Dirk Landman (vervoerde  de steen). Foto Piet Bosma

De in Oosterstreek opgegraven molensteen krijgt een plekje bij molen Windlust in Noordwolde. V.l.n.r. Arie Hoogeveen, voorzitter stichting De Oosthoek (eigenaar van de molen), bestuurslid Jaap Brouwer (met muts), molenaar Sake Bergsma en Dirk Landman (vervoerde de steen). Foto Piet Bosma Foto Piet Bosma

Jan de Jong uit Oosterstreek deed in 1965 een opmerkelijke vondst in zijn tuin. Toen hij in zijn achtertuin aan het graven was om de fundering voor zijn woning aan te leggen, stuitte hij plots op een groot en hard voorwerp. Het bleek een molensteen. De steen, met een doorsnee van ongeveer één meter, lag zo’n veertig centimeter onder de grond.

Zorgvuldig werd de molensteen uitgegraven en eigenhandig werd het zware object naar het oppervlak verschoven. Jan en zijn vrouw Betsy vonden het wel een mooie steen en besloten het te houden. Het kreeg een plekje in de tuin. Voor, achter, aan de zijkant van de woning, overal heeft het wel gelegen ter decoratie.

Vermoeden

Hoe lang het onder de grond lag? ,,Ik heb werkelijk geen idee”, zegt de vinder. Een tekst op het gereedschap heeft hij nooit gevonden. ,,Het is mij ook onduidelijk wat de molensteen op mijn land deed; hier stond in het verleden namelijk een boerderij en nooit een molen.” Wel heeft De Jong een vermoeden. ,,Hier stond tot de jaren vijftig namelijk een boerderij van familie De Boer, een vooraanstaande familie. Zij bezaten diverse goederen in de omgeving, waaronder in het rooie dorp. Daar stond tevens een molen. Ik weet het niet zeker, maar het kan maar zo zijn dat de steen daar wegkomt.”

Weer

Bij het herinrichten van de tuin in 2019 kwam De Jong de molensteen – wederom half onder de aarde – weer tegen. ,,Daar heb je hem weer”, zei hij destijds tegen zijn vrouw. ,,Eigenlijk had ik geen zin meer om met het ding te sjouwen, de molensteen moest eigenlijk maar een ander thuis krijgen.” Er was al iemand die een paar honderd euro had geboden, maar hij vond dat de steen thuishoorde bij molen Windlust in Noordwolde, ,,zodat meer mensen ervan kunnen genieten”.

Hij benaderde daarop Dorpsarchief Noordwolde (DAN) en de stichting De Oosthoek, de eigenaar van Windlust. ,,Want misschien hadden zij interesse in de historische joekel”. Absoluut, klonk het meteen. ,,Ondanks dat wij eigenlijk geen voorwerpen verzamelen en alleen maar foto’s en papier archiveren, was het erg welkom”, zegt Titus de Boer van het dorpsarchief. Ze kregen de steen in permanente bruikleen, maar vrijwel meteen werd afgesproken dat de steen bij Windlust zou komen te staan. De coronacrisis verhinderde de overdracht.

Kantsteen

Ondertussen probeerde De Boer de herkomst van de steen namens het DAN te achterhalen. Het leverde weinig op. ,,Behalve dat het om een kantsteen ging, wat inhoudt dat de steen staand ronddraaide in de molen”. Jammer dat er niet meer boven water kwam over de steen, vindt De Boer. ,,Het is niet anders.” Maar er kwam wel goed nieuws. De coronacrisis kwam tot een eind en eindelijk kwam het tot een overdracht, middels een kraan. Vorige week werd de molensouvenir van het kruispunt Oosterstreek en Oldeberkoperweg naar de Industriestraat gebracht. De molensteen staat daar bij de molen, tegen een muur.

Er komt nog een infopaneel bij de molensteen. Daarover later meer.