De Canadees van ‘’The Royal Canadian Dragoons’ sneuvelt daar op 12 april 1945. Bij de herdenking is een Canadese veteraan aanwezig.

Twee Canadese infanteriedivisies rukken begin april 1945 pijlsnel op. De 2e divisie ging pal noord, de 3e divisie gaat ten westen hiervan door Friesland naar Leeuwarden (de 8e en 9e infanterie-brigade gaan zo snel mogelijk via Meppel, Steenwijk, Wolvega en Heerenveen richting de Afsluitdijk). Om de opmars te ondersteunen worden in Drenthe en Ooststellingwerf in de nacht van 7 op 8 april 702 Franse parachutisten achter de Duitse linies gedropt. Hiervan sneuvelen er 33.

Brandbommen

In de nacht van 10 op 11 april worden door het verzet bommen op de rijksweg gegooid om de Duitse terugtocht te versperren. Door brandbommen op de weg moeten terugtrekkende Duitse troepen een aantal voertuigen achterlaten. Ook een aantal paarden van Duitse soldaten worden daarbij gedood. De spoorlijn wordt in de richting van Wolvega bij de brug over de Tjonger gesaboteerd. Een trein ontspoort, maar komt niet volgens plan in de Tjonger terecht. De trein kan echter niet verder en de volgende dag wordt de locomotief door Engelse jachtvliegtuigen onder vuur genomen.

Noordwolde

De Canadezen rukken op 12 april op vanuit Frederiksoord naar Steenwijk, Noordwolde en Appelscha. Rond kwart over elf ‘s ochtends rijden gevechtswagens over de Nieuweweg naar Noordwolde. Tegelijkertijd worden de Canadezen op de Eesveenseweg met mitrailleurvuur begroet. Ze schieten terug en vuren vanaf het landgoed De Eese granaten af op Steenwijk. Een handjevol bezetters geeft zich over. De chauffeur van een vluchtende bus met Duitsers wordt bij Vinkega door Canadezen gedood. Een colonne vluchtende Duitsers wordt vanaf Peperga bij De Blesse beschoten. Enkele prominente landverraders worden in hechtenis genomen.

Oldeberkoop

De Canadezen maken op 12 april 1945 een tijdelijk hoofdkwartier in de opkamer van een boerderij. In de loop van de dag begraven ze op het erf van Heida hun kameraad Wilfred Berry. Berry (25) bestuurt bij Oldeholtpade een pantserwagen, die wordt getroffen door Duits vuur. Hij is onderweg naar de belangrijke brug over de Tjonger bij Mildam, die al op 12 april onbeschadigd wordt veroverd. Vrijdagmorgen 13 april voeren de Canadezen in Oldeberkoop de eerste gevangenen aan; Nederlanders in Duitse krijgsdienst, die zich hebben overgegeven. Tien gevangen genomen landwachters en SS’ers worden door verzetsmensen geëxecuteerd bij het Koepelbos. Die dag rijden de Canadezen ook langs de Smildervaart naar Appelscha en Oosterwolde.

De tekst gaat verder na de foto

Frontlijn

Op 12 april vertrokken in Noordwolde is het bataljon Dragoons, om daarna direct Dokkum te bevrijden. Op 15 april bereiken ze de dijk aan de Friese Wadden en de Lauwerszee vanuit Holwerd en Oostmahorn. Van een echte frontlijn is geen sprake, want als Meppel op 13 april door het D-Eskadron van het 12e bataljon Manitoba Dragoons wordt bevrijd, valt de 4e Infanterie Brigade Groningen al vanuit het zuiden aan. Maar Zwolle is nog niet ontzet, dat gebeurt pas op de 14e.

Wolvega

De 8e Brigade had de opdracht om het westelijk deel van Friesland vrij te maken. Wolvega - Joure – Sneek – Bolsward – Afsluitdijk is hun marsorder. Het verzet heeft de brug over de Linde vellig gesteld. Wolvega wordt daarom eenvoudig bevrijd door een verkenningseenheid van Luitenant Graham. De Duitsers in deze regio zijn volledig op de terugtocht. De opmars gaat snel en men ontmoet niet of nauwelijks tegenstand. Bij Wolvega gaat het ook in de richting van Kuinre, maar de bruggen naar de Kuinderpolder en bij Schoterzijl zijn op 14 april opgeblazen. De brug bij Langelille is zwaar beschadigd. In Slijkenburg kunnen ze de vlag op de watertoren van Wolvega zien.

Slijkenburg

De bevolking van Kuinre en Slijkenburg vlucht onder meer met tientallen boten de rivier de Linde op. Kuinre wordt op 16 april definitief bevrijd. Die ontsnappingsroute voor de Duitsers wordt daarmee afgesneden. Opperwachtmeester / verzetsman Harmen Visser sneuvelt die ochtend bij de Lindedijk op 16 april. Canadezen van het bataljon ‘Chaudière’ bevrijden Slijkenburg. Veel Duitsers weten via de haven van Lemmer alsnog naar de andere kant van het IJsselmeer te ontkomen. Weststellingwerf is eindelijk helemaal vrij. Makkum is op 18 april de laatste plaats die op het vaste land van de provincie Friesland wordt bevrijd.